Terug naar vragen & antwoorden

Welke bewegingen zijn toegestaan binnen het gebed?

In de Salaat is het niet toegestaan bewegingen te maken die niet in de Salaat thuishoren. Toch zijn er omstandigheden die daar uitzondering op zijn, zoals b.v. de hand voor de mond houden met niezen. Welke bewegingen zijn eventueel toegestaan? En wat is het maximum aantal van die bewegingen dat men niet mag overschrijden?

Bismillaahir-Rahmaanir-Rahiem (In de naam van Allaah, de Erbarmer, de Meest Barmhartige).
Alle lof komt Allaah toe, vrede en zegeningen zij met de Boodschapper van Allaah, zijn familieleden, zijn metgezellen en degene die zijn leiding volgt.

De moslim(a) moet zijn/haar gebed zoveel als hij/zij kan volgens de Soennah van de Profeet salla Allaahoe aleihi wasallam verrichten, zoekende naar de acceptatie en de tevredenheid van Allaah Soebhaanahoe wa Ta’aalaa. Daarom zijn niet alle bewegingen binnen het gebed toegestaan.
De handelingen die toegestaan zijn binnen het gebed zijn:
1-De bewegingen die verplicht zijn zoals Rokooe’, Soejoed, het heffen van de handen, zitten…etc.
2-De bewegingen waarvan de aanleiding zich tijdens het gebed voordoet en die men moet verrichten om zijn gebed goed te laten verlopen.
3-Andere bewegingen die onverwacht kunnen ontstaan, zoals de hand heffen om iemand terug te groeten, de hand voor de mond houden tijdens het niezen, de hand voor de mond houden om het geeuwen te bedwingen, de deur opendoen voor iemand (bij noodzaak) zonder de Qiblah de rug toe te keren, een kleed goed zetten (zie knopen) als deze dreigt los te komen…etc.

De handelingen in het gebed zijn verdeeld in vijf categorieën:

1-Waajib (verplicht): Het doen hiervan wordt beloond, het nalaten bestraft;
2-Haraam (verboden):Het doen hiervan wordt bestraft, het nalaten beloond;
3-Moestahabb (aanbevolen): Het doen hiervan wordt beloond, het nalaten niet bestraft;
4-Moebaah (neutraal):Het doen en laten hiervan worden beloond noch bestraft;
5-Makrooh (afkeuringswaardig): Het doen hiervan wordt niet bestraft, het nalaten beloond.

Sheych Mohammed Ibn Saalih Ibn Oethaimien rahimahoeAllaah vermelde dat elke beweging in het gebed oorspronkelijk afkeuringswaardig is, behalve wanneer daar behoefte aan is.
Hij heeft deze (de bewegingen) in vijf categorieën verdeeld:

1-Verplichtebeweging (Waajib). Wat betreft de verplichte beweging: het is een beweging waarvan de geldigheid van het gebed afhankelijk is. Zoals wanneer men onreinheid op zijn Ghotrah[1] waarneemt. Hier moet men bewegen om deze reinheid te verwijderen. Hij moet dan bewegen om de reinheid te verwijderen door zijn hoofdkleed er af te doen. Dit omdat (opeen dag) Djibriel naar de Profeet salla Allaahoe aleihi wasallam kwam terwijl hij aan het bidden was en hem op de hoogte bracht dat er zich onreinheid op zijn schoenen bevond. De Profeet deed dan zijn schoenen uit en ging door met zijn gebed.
Overgeleverd door Aboe Daawoed en Sahieh bevonden door El Albaanie in Irwaa-e El-Ghaliel, Hadiethnr. 284.

Een andere voorbeeld is wanneer iemand naar hem (een biddende persoon) toe komt en hem op de hoogte stelt dat hij niet in de richting El-Qiblah biedt. In dit geval moet hij ook bewegen zodat hij naar de Qiblah richting biedt.

2-Verboden beweging (Moeharram): Wat betreft de verboden beweging: zijn de opeenvolgende bewegingen die niet noodzakelijk zijn, omdat een dergelijke beweging het gebed ongeldig maakt. En datgene wat het gebed ongeldig maakt, is niet toegestaan om te doen, omdat het behoort tot het verloochenen van de Aayaat (de Tekenen) van Allaah.

3-Watbetreft de aanbevolen beweging (Moestahabb): het is de beweging om iets wenselijks te doen in het gebed. Zoals bewegen om de rij recht (goed) te maken, of om een opening in de rij te dichten, dus men beweegt zich vooruit terwijl hij in zijn gebed is. Of een andere soortgelijke beweging waarmee een gewenste actie optreedt in het gebed. Dit allemaal behoort tot het vervolmaken van het gebed. Een goede voorbeeld hiervan is wat Ibn Abbas, radhiya Allaahoe anhoemaa overkwam toen hij aan de linkerkant van de Profeet salla Allaahoe aleihi wasallam ging staan om te bidden. De Profeet salla Allaahoe aleihi wasallam pakte hem bij zijn hoofd en bracht hem (achterom)aan zijn rechterkant.
Overgeleverd door El-Boekhaarie en Moeslim

4-Wat betreft toegestane beweging: (Moebaah) een kleine beweging die noodzakelijk is en waar men behoeft aan heeft. Een voorbeeld hiervan is wat de Profeet salla Allaahoe aleihi wasallam heeft gedaan toen hij zijn kleine dochter Oemaima[2] droeg tijdens het gebed. Als hij stond (in het gebed) droeg hij haar en wanneer hij de Soedjoed verrichte zette hij haar neer.
Overgeleverd door El-Boekhaarie en Moeslim

De veelvuldige beweging uit noodzaak: Het gebed tijdens de strijd (oorlog). Allaah de Verhevene zei:
Interpretatie van de betekenis van de Aayah:

{حَافِظُواْ عَلَى الصَّلَوَاتِ وَالصَّلاةِ الْوُسْطَى وَقُومُواْ لِلَّهِ قَانِتِينَ. فَإِنْ خِفْتُمْ فَرِجَالاً أَوْ رُكْبَانًا فَإِذَا أَمِنتُمْ فَاذْكُرُواْ اللَّهَ كَمَا عَلَّمَكُم مَّا لَمْتَكُونُواْ تَعْلَمُونَ}. سورة البقرة 238-239.

(Interpretatie van de betekenis van de Aayah):
{Waak over de gebeden en (in het bijzonder) over het middelste gebed. En sta in gehoorzaamheid voor Allaah. En als jullie een vijandvrezen, verricht het gebed dan lopend of rijdend. En wanneer jullie in veiligheid zijn, gedenk Allaah zoals Hij jullie heeft onderwezen wat jullie voorheen niet wisten}.

Soerat El-Baqarah 238-239.

Degene die loopt tijdens het gebed, zonder twijfel zal hij veel bewegingen maken, maar omdat dit uit noodzaak is, is dit toegestaan en maakt het gebed niet ongeldig.

5-Wat betreft de afkeuringswaardige beweging (Makrooh): alle andere bewegingen zijn niet toegestaan. We zeggentegen degenen die bewegen in het gebed dat hun bewegingen afkeuringswaardig zijn. Deze maken jullie gebeden gebrekkig. Dit is wat wij constateren bij veel mensen: de ene speelt met zijn horloge, de andere met zijn pen, met zijn Ghotrah (hoofddoek), met zijn neus, met zijn baard…etc. Dit is allemaal afkeuringswaardig. En wanneer dat te veel wordt en achtereen gebeurt, dan is deze Haraam en maakt het gebed ongeldig.

Hij (Sheych Ibn Oethaimien) vermelde ook dat de beweging die het gebed ongeldig maakt geen bepaald aantal kent. Het gaat hier om de beweging die in strijd is met het gebed. Wanneer men zo’n persoon in het gebed ziet, is het alsof hij niet aan het bidden is. Zijn beweging maakt het gebed ongeldig.
Daarom hebben de geleerden gezegd dat de beweging die het gebed ongeldig maakt de beweging is die telkens (onnodig) wordt herhaald. Zonder een aantal hiervan te vermelden. Maar dat sommige geleerden hebben gezegd dat het aantal bewegingen dat het gebed ongeldig maakt drie is, vereist een bewijs. Omdat iedereen die iets bepaalt met een hoeveelheid of een bepaalde specificatie (manier)moet hier een bewijs voor hebben. Anders manipuleert hij de Sharie’ah van Allaah”[3]. Einde citaat.

En Allaah de Verhevene weet het, het beste.


[1] Sheych gebruikte hier de term ‘Ghotrah’: wat betekent mannenhoofdkleed.
Toevoeging van Assidq: Wanneer de vrouw onreinheid waarneemt op haar hoofdkleed (haar Hijaab) dan kan zij haar hoofdoek niet eraf doen, daar hiermee haar ‘Awrah wordt ontbloot, tenzij zij een andere hoofddoek eronder heeft. Zij moet dan haar gebed onderbreken en een andere kleed (hoofddoek) aan doen.
Geldt ook voor de man wanneer hij onreinheid waarneemt op een kleed, die wanneer hij het eraf doet zijn ‘Awrah ontbloot wordt.

[2] Oemaima is de kleindochter van Profeet salla Allaahoe aleihi wasallam. Zij is dochter van Zainab, radhiya Allaahoe anhaa.

[3] Majmooe’ Fataawaa van Sheych Ibn Oethaimien: 13/309-311.

De zuivere Islaam
Volgens het begrip van de vrome voorgangers
Doneren